وجود کژگزینی و کژمنشی در بازار بیمه به افزایش حق بیمه ها و از این رو خروج افراد با درجه ی ریسک گریزی بالا از بازار منجر می شوند، درنتیجه احتمال ناکارایی در بازار بیمه افزایش می یابد. بیمه گران با اطلاع از کششهای تقاضای بیمه ها و اندازه گیری اثرات رفاهی افزایش حق بیمه ها می توانند با اتخاذ سیاستهای مناسب مانع از این رخداد شوند. مطالعه ی حاضر این موضوع را در مورد بیمه های اشخاص با استفاده از روشسیستم تقاضای تقریباً ایده آلطی دوره ی زمانی 1385-1392 بررسی کرده است. کششهای مارشالی و درآمدی حاکی از روابط ضعیف ناخالص بین بیمه های اشخاص، همچنین تجملی بودن بیمه ی عمر و ضروری بودن بیمه ی درمان تکمیلی و حوادث است. کشش هیکس و آلن نیز حاکی از وجود رابطه ی جانشینی خالص ضعیف بین بیمه های اشخاص و قوی تربودن این رابطه در بین بیمه های عمر و حوادث بود. بر اساس معیارهایتغییراتمعادلوتغییراتجبرانی، بیمه گر با هدف کاهش ناکارایی می تواند به جای افزایش حق بیمه، به دریافتیهای یکجا از افراد با درجه ی ریسک گریزی پایین و یا در صورت افزایش، به پرداختهای جبرانی به افراد با درجه ی ریسک گریزی بالا اقدام کند. رقمهای دریافتی در رویکرد اول به مراتب کمتر از رقمهای پرداختی در رویکرد دوم است.

با توجه به افزایش تقاضا برای محصولات چوبی در کشور و محدودیت منابع داخلی، واردات چوب و فرآورده های چوبی از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. از جمله سیاست های داخلی که در بازار چوب وارداتی مشهود است، اعمال موانع تعرفه ای و غیر تعرفه ای است. اطلاع از واکنش تقاضاکنندگان در مقابل تغییرات قیمت می تواند در تعیین و اعمال میزان موانع یاد شده و یا کاهش آن ها حائز اهمیت باشد. لذا در این مطالعه ضمن برآورد سیستم تقاضای تقریباً ایده آل درجه دو برای چوب خام، واسطه و نهایی وارداتی و چوب خام داخلی طی سال های1390-1361، شاخص رفاهی تغییرات جبرانی ناشی از کاهش تعرفه گمرکی انواع چوب محاسبه شده است. نتایج مطالعه بیانگر وجود رابطه جانشینی بین چوب های وارداتی است. همچنین برآورد شاخص تغییرات جبرانی نشان می دهد کاهش تعرفه انواع چوب های وارداتی منجر به افزایش رفاه گروه تقاضاکنندگان چوب می گردد و تغییرات مخارج تقاضاکنندگان چوب در نتیجه کاهش تعرفه گمرکی چوب واسطه وارداتی، بیشتر از دو گروه دیگر می باشد. با توجه به افزایش رفاه تقاضا کنندگان چوب که مجموع کارگزاران اقتصادی تقاضاکننده چوب وارداتی و داخلی می باشند، توصیه می شود تعرفه واردات چوب بر اساس یک برنامه زمانی کاهش یابد. در این برنامه زمانی لازم است مواردی مانند روابط بین انواع چوب و امکان تطابق صنایع وابسته مورد توجه قرار گیرد. همچنین پیشنهاد می شود مدیریت واحدی بر هر دو گروه از چوب حاکم باشد تا آثار سیاست های اتخاذ شده در مجموع بازار چوب مورد توجه قرار گیرد.

در این مقاله به منظور بررسی اثر افزایش قیمت حامل های انرژی بر رفاه مصرف کنندگان در بخش خانگی، با استفاده از مدل تقاضای تقریبا ایده آل؛ کشش ها و تغییرات رفاهی ناشی از افزایش قیمت ها به صورت 2، 3، 4، 5 و 6 برابری در سال 1389 و فروردین 1390 با استفاده از دو معیار «تغییر معادل» و «تغییر جبرانی» طی دوره زمانی 88 - 1353 محاسبه شده است. نتایج کشش های مارشالی و درآمدی نشان می دهد که سه حامل؛ نفت (نفت سفید و نفت گاز)، برق و گاز طبیعی دارای کشش قیمتی خودی و متقاطع منفی هستند، برق و گاز طبیعی کالایی لوکس و نفت کالای ضروری است، بر اساس نتایج کشش های قیمتی هیکس و جانشینی آلن؛ هر سه حامل با یکدیگر رابطه جانشینی خالص دارند و درجه جانشینی گاز طبیعی و نفت نسبت به نفت و برق؛ و درجه جانشینی برق و نفت نسبت به گاز طبیعی و برق ضعیف تر هستند. محاسبات تغییرات رفاهی و مقایسه آن ها با سهم حامل های انرژی مصرفی بخش خانگی از یارانه پرداختی، نشان می دهد که در صورت افزایش 6 برابر قیمتی در سال 1389، رفاه از دست رفته مصرف کنندگان بخش خانگی انرژی جبران شده، ولی در صورت افزایش 6 برابری قیمت ها، در فروردین 1390، اثر مستقیم واقعی کردن قیمت های (افزایش قیمت) حامل های انرژی جبران نشده است و مصرف کنندگان متضرر شده اند.

سابقه و هدف: مدیریت پایدار منابع آبی جهت حفظ نیازهای زیست محیطی نیازمند رویکرد اقتصادی در بخش کشاورزی می باشد. امنیت و مدیریت آب در بخش کشاورزی مهمترین راهبرد توسعه پایدار کشور است و با توجه به فرآیند توسعه کشور و دگرگونی اقتصاد ملی، بخش کشاورزی به تکیه گاه مهم امنیت و حیات اقتصادی کشور تبدیل شده است. تقاضای روبه رشد جمعیت و ضرورت تأمین غذا و افزایش تولید، توجه به بخش کشاورزی را بعنوان یکی از مهمترین فعالیت های اقتصادی کشور که نقش زیادی در مدیریت این بخش و تأمین مایحتاج کشور دارد، ضروری می سازد. از آنجا که سهم بالای مصرف آب در بخش کشاورزی، کشور را با بحران کم آبی مواجه کرده در حال حاضر پتانسیل آبی کشور دیگر پاسخگوی نیازهای روبه رشد تقاضای آب در این بخش نیست لذا مدیریت منابع و بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی تنها راهکار مقابله با بحران کم آبی است. این پژوهش با هدف تعیین تابع تولید و هزینه تقاضای آب محصول چغندرقند به عنوان یکی از محصولات اساسی زراعی در منطقه خراسان رضوی (شهرستان های قوچان، چناران و نیشابور) در سال 96-1395 انجام شده است. مواد و روش ها: در تحقیق حاضر از روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط (SURE ) جهت تعیین تابع تقاضای آب استفاده گردیده است. در این راستا، پارامترهای کشش های جانشینی خودی و متقاطع آلن، کشش های قیمتی خودی و متقاطع در برآورد تابع تولید و هزینه ترانسلوگ آب با روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط (SURE) ارزیابی شده اند. همچنین شاخص های و تعدیل شده به منظور بررسی برازش مدل و شاخص t برای معنی داری ضرایب متغیر ها مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها: نتایج بدست آمده مؤید برازش مناسب مدل استفاده شده برای توابع تولید و هزینه چغندرقند در سه منطقه مورد مطالعه می باشد. بررسی نتایج ضرایب مربوط به شهرستان های قوچان، چناران و نیشابور نشان می دهد که هزینه آب با قیمت نیروی کار رابطه مثبت و با قیمت کود حیوانی، سم، بذر و مقدار تولید رابطه منفی دارد. نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده از برآورد تابع تقاضای آب، نهاده آب جانشینی برای کود حیوانی و سم با کشش های جزیی بیشتر از یک می باشد و این نکته مبین تأثیر مدیریت مصرف و ارزش گذاری اقتصادی آب در بهبود مصرف سایر نهاده های کود حیوانی و سم و همچنین خود آب در تولید محصول چغندرقند در این منطقه می باشد. بر اساس نتایج بدست آمده، پیشنهاد می شود که سیاست هایی همچون قیمت بهینه برای نهاده هایی چون سم و کود حیوانی اتخاذ گردد، تا بتوان از آلودگی های محیط زیست جلوگیری شود.

در اکثر مطالعات تجربی انجام شده با استفاده از سیستم معادلات تقاضای تقریبا ایده آل، کشش های قیمتی و درآمدی حاصل از برآورد این معادلات به توصیه های سیاستی حساسی در حوزه اقتصاد خرد و کلان منجر شده است. این در حالی است که برآورد خطی سیستم یاد شده مورد شک و تردید می باشد. در این مقاله به بررسی عملکرد سیستم معادلات تقاضای تقریبا ایده آل خطی و غیرخطی پرداخته شده است. به این منظور با استفاده از تکنیک رگرسیون های به ظاهر نامرتبط برای تخمین مدل به روش خطی و از شبکه عصبی پیشخور چند لایه برای تخمین مدل غیرخطی بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل ها مبین این واقعیت می باشند که مدل شبکه عصبی پیشخور دارای خطای کمتر و در نتیجه از عملکرد بالاتری در برآورد سیستم معادلات تقاضا برخوردار می باشد. نتایج مبین وجود تردیدهایی برای کاربرد شاخص قیمت استون جهت خطی کردن برآورد سیستم تقاضای تقریبا ایده آل می باشد. بنابراین برای برآورد معادلات سیستمی، استفاده از مدل غیرخطی تقریبا ایده آل با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی توصیه می شود.

برگزیدن تصمیم های مستدل و اثربخش در زمینه تنظیم بازار محصولات کشاورزی نیازمند آگاهی از ضریب کشش قیمتی و متقاطع تابع تقاضا می باشد. در این پژوهش، سیستم توابع تقاضای محصولات گوشتی شامل گوشت مرغ، گوشت قرمز و گوشت آبزیان در چارچوب سیستم تقاضای تقریباً ایده آل (AIDS) در دوره زمانی 90-1367 در استان مازندران برآورد شده است. بر اساس یافته های پژوهش، تقاضای گوشت آبزیان و بویژه گوشت قرمز به لحاظ قیمتی باکشش و تقاضای گوشت سفید نیز دارای کشش واحد است. گوشت سفید و قرمز دارای کشش درآمدی کم تر از یک محصول نرمال ضروری و گوشت آبزیان با دارا بودن کشش درآمدی بیش تر از یک، محصولی لوکس بشمار می رود. هم چنین، در دوره مورد مطالعه با توجه به کشش های متقاطع تقاضای محاسبه شده، هر سه نوع گوشت محصولاتی جانشین بشمار می روند. به دلیل به پایین بودن ضرائب کشش های متقاطع تقاضا برای هر سه نوع گوشت (کشش گوشت آبزیان-سفید 2/0، کشش گوشت قرمز-سفید 21/0، کشش گوشت قرمز-آبزیان 33/0)، نبایستی انتظار داشت که تغییر در قیمت یک نوع گوشت، تقاضای سایر گوشت ها را به گونه ای چشمگیر دچار تغییر کند.

هدف اصلی این مطالعه دستیابی به الگوی تقاضای واردات کشور از سه کالای سرمایه ای، واسطه ای و مصرفی با استفاده از الگوی سیستم تقاضای تقریبا ایده آل (AIDS) بوده است. بر این اساس فرضیه های وابستگی تقاضای واردات به قیمت های داخلی، هم نسبتی، همگنی و متقارن بودن این تابع تقاضا در دوره زمانی 83-1357 مورد بررسی قرار می گیرد. سپس کشش های (مخارج، قیمتی جبران شده و جبران نشده) بلندمدت واردات کشور از گروه کالاها همراه با فروش های داخلی به روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط (SUR) برآورد می شود، در نهایت پیشنهادهایی جهت بهبود سیاست ها ارایه می شود. نتایج بیانگر آن است که شکل گیری الگوی تخصیص واردات کشور بر مبنای بودجه بندی یک مرحله ای یعنی وابسته به فروش های داخلی است و فروض همگنی و تقارن در تقاضای واردات کشور رد می شود. کلیه گروه های کالایی از نوع کالاهای عادی هستند که در این میان کالاهای وارداتی مصرفی و فروش های داخلی به طور قطع ضروری هستند. کشش های قیمتی خودی همگی دارای علامت مورد انتظار می باشند و کالاهای واسطه ای وسرمایه ای رابطه مکملی دارند. کالاهای تولید و مصرف شده در داخل با هر دو گروه کالاهای وارداتی واسطه ای و سرمایه ای و همچنین کالاهای سرمایه ای با مصرفی دارای رابطه جانشینی می باشند ولی در مورد بقیه گروه کالاها نمی توان اظهار نظر کرد.

وقفه بین تصمیم به تولید و عرضه محصولات باغبانی از جمله مرکبات و فسادپذیری آنها باعث می شود که عرضه این محصولات در کوتاه مدت ثابت بوده و رفتار مصرف کنندگان، قیمت ها را به گونه ای تنظیم کند که باعث تسویه بازار شود. در چنین شرایطی، استفاده از سیستم تقاضای معکوس، که در آن قیمت ها تابعی از مقدار است، توجیه پذیر است. در این مطالعه، برای بررسی واکنش مصرف کنندگان ایرانی به تغییرات مقدار عرضه مرکبات شامل پرتقال، نارنگی و لیموشیرین، از سیستم تقاضای معکوس تقریبا ایده آل و داده های طرح هزینه و درآمد خانوار سال 1390استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که انعطاف پذیری قیمتی پرتقال، نارنگی و لیموشیرین منفی و قدرمطلق آنها کمتر از یک است. همچنین انعطاف پذیری متقاطع قیمتی بین مرکبات مورد مطالعه منفی و نشان دهنده جانشینی این محصولات از دیدگاه خانوارها می باشد. بر اساس نتایج تحقیق، لیموشیرین در پاسخ به تغییرات مقدار عرضه خودش و یا مقدار عرضه سایر مرکبات با تغییرات قیمتی بیشتری روبه رو می شود و این وضعیت برای نارنگی کمترین است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.